ช่วงไตรมาสแรกของปี 2556 สหราชอาณาจักรซึ่งเป็นตลาดรับซื้อทูน่ากระป๋องที่สำคัญที่สุดในสหภาพยุโรป และมีอัตราการบริโภคทูน่าสูง มีความต้องการซื้อที่เป็นไปอย่างช้าๆ แม้จะมีอุบัติการณ์ปนเปื้อนเนื้อม้าภายในสหภาพยุโรปก็ตาม สาเหตุที่ความต้องการซื้อทูน่าในตลาดสหราชอาณาจักรไม่สูงมากนัก อาจเป็นผลจากสภาพเศรษฐกิจที่อ่อนแอของสหภาพยุโรป ผนวกกับค่าเงินปอนด์ที่อ่อนลงเมื่อเทียบกับค่าเงินดอลลาร์สหรัฐ ทำให้ผลิตภัณฑ์ทูน่ากระป๋องมีราคาแพงขึ้นในสายตาของผู้บริโภค
นอกจากนี้ การนำเข้าทูน่าจากประเทศกลุ่มแอฟริกาตะวันตก (ไอวอรีโคสต์ กานา เคปเวิร์ด และเซเนกัล) ก็ยังถูกทางสหภาพยุโรปควบคุมอย่างเข้มงวด เนื่องจากคณะกรรมาธิการเพื่อการอนุรักษ์ปลาทูน่าในมหาสมุทรแอตแลนติก (ICCAT) ได้ส่งสัญญาณเตือนให้ระมัดระวังการนำเข้าปลาจากแอฟริกาตะวันตก ซึ่งอาจได้มาจากการทำประมงผิดกฎหมาย (IUU Fishing) โดยเฉพาะการปลอมแปลงหรือใข้เอกสารเท็จ การขนถ่ายสัตว์น้ำในทะเลอย่างผิดกฎหมาย การจับปลาตามแนวชายฝั่งโดยไม่ได้รับอนุญาต และปัญหาจากระบบติดตามควบคุมที่ไม่มีประสิทธิภาพ
ทั้งนี้ ปัจจัยบวกที่อาจผ่อนคลายแรงกดดันด้านต้นทุนวัตถุดิบทูน่าในตลาดโลกลงได้บ้าง ได้แก่ การที่เรือประมงฟิลิปปินส์มีแนวโน้มจะจับทูน่าได้เพิ่มขึ้นราว 50,000 ตันในปีนี้ เนื่องจากได้รับอนุญาตให้เข้าไปทำประมงในเขต High Sea Pocket No.1 ยกเว้นในช่วงเวลาที่กลุ่มประเทศในคณะกรรมาธิการประมงแห่งมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกตอนกลาง (WCPFC) ประกาศระงับการจับทูน่าด้วยอุปกรณ์ประเภท FADs (อวนปิดพื้นที่ขนาดใหญ่) ซึ่งสถานการณ์ตลาดทูน่าในปี 2556 น่าจะดีขึ้นกว่าปี 2555
เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากการกีดกันทางการค้าของสหภาพยุโรปโดยใช้ข้ออ้างเรื่อง IUU Fishing ไทยควรสร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้นำเข้าของสหภาพยุโรปว่า ไทยใช้วัตถุดิบที่มาจากแหล่งที่ผ่านการรับรองมาตรฐานการทำประมงอย่างยั่งยืน (MSC Certification) และแสดงความเป็นพันธมิตรในการต่อสู้กับการทำประมงที่ผิดกฎหมาย รวมทั้งรักษามาตรฐานการผลิตที่มีคุณภาพและความปลอดภัยสูง และหาทางเจรจาเมื่อเกิดปัญหากับฝ่าย EU เพื่อปรับกฎระเบียบหรือแนวทางปฏิบัติของทั้ง 2 ฝ่าย ให้สอดคล้องกัน (เช่น การใช้ความร้อนหรือระยะเวลาฆ่าเชื้อ เป็นต้น) โดยไทยควรใช้โอกาสที่สหภาพยุโรปเพ่งเล็งสินค้าทูน่าจากแอฟริกาตะวันตกเพื่อขยายส่วนแบ่งทูน่าไทยในตลาดสหภาพยุโรปให้เพิ่มขึ้น
ที่มา : มกอช./สำนักงานที่ปรึกษาก
ารเกษตรต่างประเทศ ประจำสหภาพยุโรป
ณ กรุงบรัสเซลส์ (15 พ.ค.56)
