มาตรฐานน่ารู้...มาตรฐานการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ
ประจำเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2561
ศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ เป็นจุดเชื่อมต่อในการรับซื้อผลผลิตน้ำนมดิบจากฟาร์มเกษตรกรนำมาลดอุณหภูมิก่อนที่จะส่งโรงงานแปรรูป ซึ่งขั้นตอนนี้มีความสำคัญต่อสุขภาพน้ำนมมากหากปฏิบัติไม่ถูกสุขลักษณะและไม่ได้มาตรฐานจะเกิดปัญหาด้านคุณภาพ คือ ก่อให้เกิดการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ที่เจริญเติบโตขึ้นจนทำให้น้ำนมดิบคุณภาพไม่ดีได้ ซึ่งอาจถูกปฏิเสธการรับซื้อจากโรงงานแปรรูป และกระทบต่อรายได้ของเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม
มกอช.จึงได้จัดทำ "มาตรฐานการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ" เพื่อใช้เป็นมาตรฐานการรับซื้อน้ำนมดิบระหว่างศูนย์รวบรวมนำ้นมดิบกับเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม ที่จะเป็นเเนวปฏิบัติสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบที่มีมากกว่า 200 ศูนย์ ในการรักษาคุณภาพ ถูกสุขลักษณะ และได้วัตถุวิบที่มีความปลอดภัยป้อนเข้าสู่โรงงานเเปรรูป
ศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบต้องกำหนดเกณฑ์การรับซื้อที่เเน่นอนกับเกษตรกร โดยให้ราคาที่ขึ้นกับคุณภาพที่รับซื้อ สามารถลดอุณหภูมิน้ำนมดิบได้อย่างรวดเร็ว ต้องเก็บรักษาน้ำนมดิบอย่างถูกสุขลักษณะ ทำความสะอาดเครื่องจักรและอุปกรณ์อย่างเหมาะสม มีการตรวจสอบคุณภาพน้ำนมดิบ ผู้ปฏบัติงานและผู้ขนส่งน้ำนมดิบต้องมีสุขลักษณะส่วนบุคคลที่ดีในขณะปฏิบัติงาน ศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบจะต้องมีการจัดการที่ดี ทั้งหมดนี้เพื่อป้องกันการปนเปื้อนที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภค
ปัจจุบันมีศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบของสหกรณ์โคนมและภาคเอกชน จำนวน 232 ศูนย์ทั่วประเทศรับซื้อน้ำนมดิบ ปีละประมาณ 1 ล้านตัน เพื่อผลิตผลิตภัณฑ์นมพร้อมดื่มป้อนตลาดภายในประเทศและแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อส่งออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน อาทิ กัมพูชา ลาว และพม่า เป็นต้น และน้ำนมดิบส่วนหนึ่งยังผลิตเป็นผลิตภัณฑ์นมในโครงการอาหารเสริม (นม) โรงเรียนจึงจำเป้นต้องควบคุมคุณภาพน้ำนมดิบให้ได้มาตรฐาน เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค
เมื่อวันที่ 5 เมาายน 2559 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ได้มีมติเห็นชอบกฎกระกรวงที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอให้ประกาศมาตรฐานการปฏิบัติที่ดีสำหรับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ เป็นมาตรฐานบังคับ และจะมีผลบังคับใช้ ในช่วงกลางปี 2560 ถึงตอนนั้น คนไทยจะได้ดื่มนมที่มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น
