แหนแดง พืชน้ำมหัศจรรย์
ประจำเดือนธันวาคม 2566
แหนแดง เปรียบเสมือนโรงงานผลิตปุ๋ยไนโตรเจนทางชีวภาพโดยผ่านกระบวนการตึงไนโตรเจนจากอากาศของสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินที่อาศัยอยู่ในโพรงใบของแหนแดง
แหนแดงเป็นเฟิร์นชนิดหนึ่งที่มีขนาดเล็กพบอยู่ตามบริเวณน้ำนิ่งเช่นบ่อหรือคูน้ำ แหนแดงของกรมวิชาการเกษตรที่แนะนำให้เกษตรกรนำไปเพาะเลี้ยงนั้น เมื่อแหนแดงเจริญเติบโตเต็มที่บนผิวน้ำในนาข้าว 1 ไร่ จะให้ผลผลิตสดถึง 3 ตัน ซึ่งเทียบเป็นไนโตรเจนได้ประมาณ 6-7.5 กิโลกรัม
แหนแดงเหมาะสำหรับใช้เป็นปุ๋ยพืชสดในนาข้าว โดยการหว่านแหนแดงขณะที่ไถ่ก่อนปักดำกล้าข้าว วิธีนี้ใช้แหนแดงประมาณ 10-50 กิโลกรัมต่อไร่ จากนั้นปล่อยให้แหนแดงเจริญเติบโตไปพร้อมต้นข้าวหรืออาจจะใช้วิธีเพิ่มปริมาณให้เต็มที่แล้วไถกลบก่อนหว่านหรือปักดำวิธีนี้จะใช้แหนแดงประมาณ 100-300 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อความรวดเร็วในการเพิ่มปริมาณ
วิธีการขยายแม่พันธุ์แหนแดง
1. เตรียมบ่อปูนเจาะรูสูงจากก้นบ่อ 10 เซนติเมตร เพื่อควบคุมระดับน้ำ
2. ใส่ดินนาเท่าระดับด้านล่างของรูที่เจาะหรือประมาณ 10 เซนติเมตร เติมปุ๋ยคอก 1 กิโลกรัม เติมน้ำให้สูงกว่าระดับดินประมาณ 10 เซนติเมตร
3. ใส่แม่พันธุ์แหนแดงลงไป 100 กรัม ลงในบ่อที่เตรียมไว้ กระจายให้ทั่วบ่อระหว่างที่เพาะเลี้ยงให้หมั่นคนน้ำและดินในบ่อวันเว้นวัน เพื่อให้แหนแดงดูดธาตุอาหารจากตะกอนแขวนลอยจะช่วยให้แหนแดงแตกกิ่งขยายพันธุ์ได้เร็วขึ้น
4. ใช้ระยะเวลา 1-2 สัปดาห์ แหนแดงจะเจริญเติบโตเต็มบ่อ นำแหนแดงไปใช้ประโยชน์หรือขยายพันธุ์ต่อไป คงเหลือแหนแดงไว้ในบ่อประมาณ 100 กรัม เป็นแม่พันธุ์และไม่ควรปล่อยให้แหนแดงแก่จนเป็นสีแดงแหนแดงระยะนี้จะขยายพันธุ์ได้ช้า
ประโยชน์ของแหนแดง
1. ทดแทนหรือลดการใช้ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน
2. เพิ่มอินทรีย์วัตถุให้แก่ดิน
3. ใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์สำหรับพืชผักและไม้ผล
4.ใช้เป็นส่วนผสมในวัสดุเพาะกล้า
5. ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ย
6. ใช้เป็นแหล่งโปรตีนสำหรับเลี้ยงสัตว์
7. มีต้นทุนการผลิตต่ำ
ที่มา : สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองจันทร์ จังหวัดศรีสะเกษ