ความรู้เรื่อง
"ฟ้าทะลายโจร"
ประจำเดือนกันยายน 2565
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees (วงศ์ Acanthaceae)
ชื่ออื่น : ฟ้าทะลาย หญ้ากันงู น้ําลายพังพอน เมฆทะลาย ฟ้าสะท้าน
ลักษณะพืช : ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชล้มลุก สูงประมาณ 30-60 ซม. ลําต้นตั้งตรงกิ่งก้านเป็นสัน สี่เหลี่ยม ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปใบหอก กว้าง 1-2.5 ซม. ยาว 4-10 ซม. โคนใบและปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย เนื้อใบสีเขียวเข้ม เป็นมัน ก้านใบยาว 2-8 มม. ดอกออกเป็นช่อใหญ่ที่ปลายกิ่งและซอกใบ ช่อโปร่งยาว 5-30 ซม. ดอกย่อยขนาดเล็ก ดอกสีขาวแกมม่วง มีขน กลีบเลี้ยงโคนติดกัน ผลเป็นฝัก รูปทรงกระบอก สีเขียวอมน้ําตาล ปลายแหลม เมื่อผลแก่จะแตกดีดเมล็ดออกมา มีเมล็ด 8-14 เมล็ด ขนาดเล็ก สีน้ําตาลแดง ใช้เมล็ดขยายพันธุ์ เนื่องจากเมล็ดฟ้าทะลายโจรมีเปลือกหุ้มหนาและแข็ง ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการงอก นอกจากนี้เมล็ดยังมีการพักตัว จึงควรแก้การพักตัวของเมล็ดก่อนนําไปเพาะหรือก่อนการปลูก
สรรพคุณของฟ้าทะลายโจร : ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย ช่วยกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายต่อต้านสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย รวมไปถึงช่วยกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดขาวให้จับกินเชื้อโรคได้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย
► สรรพคุณฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
► สรรพคุณฟ้าทะลายโจร ใบใช้เป็นยาขมช่วยทําให้เจริญอาหาร (ใบ)
► ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ด้วยการใช้ต้นฟ้าทะลายโจร กระชาย และว่านเอ็นเหลือง นํามาทําเป็นยาเม็ดลูกรับประทาน (ต้น)
► ช่วยป้องกันและแก้อาการหวัด คัดจมูก ด้วยการใช้ใบและกิ่งประมาณ 1 กํามือ (สดใช้ 25 กรัม แต่ถ้าแห้งใช้ 3 กรัม) นํามาต้มกับน้ําดื่ม รับประทานก่อนอาหารวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น หรือในขณะที่มีอาการ (กิ่ง, ใบ)
► ช่วยแก้อาการปวดหัวตัวร้อน อาการปวดหัวแบบไม่มีสาเหตุ ด้วยการใช้ใบและกิ่งประมาณ 1 กํามือ (สดใช้ 25 กรัม แต่ถ้าแห้งใช้ 3 กรัม) นํามาต้มกับน้ําดื่มก่อนอาหารวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็นหรือในขณะที่มีอาการ (กิ่ง, ใบ)
► ฟ้าทะลายโจร สรรพคุณช่วยแก้ไข้ทั่ว ๆ ไป อาการปวดหัวตัวร้อน เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ เป็นต้น (ใบ, กิ่ง)
► ช่วยรักษาไข้ไทฟอยด์ ด้วยการรับประทานฟ้าทะลายโจรก่อนอาหารครั้งละ 2 เม็ด วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 3 สัปดาห์ หลังจากนั้นให้กินยาบํารุงเพื่อฟื้นฟูกําลังของผู้ป่วยร่วมด้วย
► ช่วยแก้อาการไอ ลดน้ํามูก และช่วยฆ่าเชื้อที่จมูก ด้วยการใช้ใบนํามาทําเป็นยาผงแล้วนํามาใช้สูดดม (ใบ)
► ช่วยลดและขับเสมหะ ด้วยการใช้ใบนํามาทําเป็นยาผงแล้วนํามาใช้สูดดม (ใบ)
► ช่วยระงับอาการอักเสบ แก้อาการเจ็บคอ คออักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ หลอดลมอักเสบ ด้วยการใช้ใบนํามาทําเป็นยาผงแล้วนํามาใช้สูดดม (ใบ)
► ช่วยแก้อาการติดเชื้อ ระงับการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุที่ทําให้เกิดอาการปวดท้องท้องเสีย ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นบิด ด้วยการใช้ทั้งต้น (ส่วนทั้ง 5 ของฟ้าทะลายโจร) นํามาผึ่งลมให้แห้งแล้วหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ ประมาณ 1 กํามือ (น้ําหนักประมาณ 3-9 กรัม) แล้วนํามาต้มกับน้ําดื่ม
ตลอดวัน (ทั้งต้น)
► ช่วยแก้อาการร้อนใน ด้วยการใช้ใบฟ้าทะลายโจรตากแห้ง 15 กรัมและเตยหอมสดหั่นแล้ว 15 กรัม นํามาต้มกับน้ําพอท่วมยาจนเดือด ใช้ดื่มก่อนอาหารเช้า กลางวัน เย็น จะช่วยทําให้อาการร้อนในดีขึ้น แต่ถ้าอยากให้หายขาด แนะนําว่าไม่ต้องดื่มน้ําหลังอาหารมากเกินไป รับประทานอาหารให้ตรงเวลา และออกกําลังกายทุกวัน อาการร้อนในก็จะหายไปในที่สุด (ใบ)
► ฟ้าทะลายโจรมีรสขมมาก โดยความขมจะเหนี่ยวนําช่วยทําให้ขับน้ําลายออกมามากขึ้น จึงทําให้ชุ่มคอ
► ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคระบบทางเดินหายใจ
► ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ในการช่วยลดการบีบตัวของกล้ามเนื้อเรียบ ช่วยคลายกล้ามเนื้อมดลูก
► ฟ้าทะลายโจรมีส่วนช่วยลดการติดเชื้ออหิวาตกโรคในอุจจาระ แต่อาจจะไม่ดีเท่าการใช้ยาเตตรา-ไซคลีนในการรักษา แต่ก็สามารถใช้ทดแทนได้
► ช่วยรักษากระเพาะลําไส้อักเสบ (ใบ)
► ฟ้าทะลายโจรมีสรรพคุณช่วยในการย่อยอาหารและช่วยเร่งให้ตับสร้างน้ําดี
► ช่วยบรรเทาอาการของโรคริดสีดวง ด้วยการรับประทานฟ้าทะลายโจรก่อนอาหารและก่อนนอน ครั้งละ 2-3 เม็ด วันละ 3-4 ครั้ง จะช่วยทําให้อาการเลือดออกหรืออาการปวดถ่วงหายไป ทําให้ ขับถ่ายได้สะดวกยิ่งขึ้น
► ช่วยรักษาโรคตับ ด้วยการรับประทานฟ้าทะลายโจรก่อนอาหารวันละ 2-3 เม็ด วันละ 3 ครั้ง (และควรใช้ยาบํารุงชนิดอื่นด้วย)
► ช่วยรักษาโรคผิวหนัง ฝี แผลฝี ด้วยการใช้ใบค่อนข้างแก่ประมาณ 1 กํามือ แล้วเอาเกลือ 3 เม็ด นํามาตําผสมรวมกันในครกจนละเอียด แล้วเอาสุราครึ่งถ้วยชา น้ําครึ่งช้อนชาใส่รวมลงไป คนให้ เข้ากันแล้วเทกินค่อนถ้วยชา ส่วนกากที่เหลือนํามาพอกแผลฝี แล้วใช้ผ้าสะอาดพักไว้ ตอนพอก
เสร็จใหม่ ๆ อาจจะรู้สึกปวดบ้างเล็กน้อย (ใบ)
► ช่วยรักษาแผลอักเสบที่เกิดจากโรคเบาหวาน ด้วยการรับประทานเป็นยาฟ้าทะลายโจรแบบเม็ดและการใช้ทาเพื่อรักษาอาการ
► ช่วยยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของการเกิดหนองได้ (ใบ)
► ช่วยรักษาโรคงูสวัด ด้วยการรับประทานยาฟ้าทะลายโจรก่อนอาหาร 2-3 เม็ด วันละ 3 ครั้ง เป็นระยะเวลา 3 สัปดาห์ เนื่องจากงูสวัดคือเชื้อไวรัสที่จะอยู่นาน 3 สัปดาห์ ถ้าใช้รักษาให้ครบตาม เวลา ก็จะทําให้ไม่กลับมาเป็นอีก
ที่มาข้อมูล : http://eto.ku.ac.th